O polskiej szkole im. Adama Mickiewicza w Paryżu

22/12/2020 13:20
Redakcja

NASZA HISTORIA

Początki Szkoły Polskiej w Paryżu sięgają połowy XIX wieku. Przedstawiciele Wielkiej Emigracji, głównie członkowie rządu, posłowie, oficerowie, publicyści i pisarze założyli w Paryżu Stowarzyszenie Naukowej Pomocy, mające wspierać materialnie Polaków, pragnących studiować. Stowarzyszeniu przewodniczył książę Adam Czartoryski.W 1841 roku wokół osoby Józefa Dwernickiego powstało Towarzystwo Narodowego Wychowania Dzieci Wychodźców, które z myślą o pokoleniach młodych Polaków, rosnących na obczyźnie zdobyło środki na otwarcie pierwszej Polskiej Szkoły w podparyskiej miejscowości Châtillon sous Bagneux. Program Szkoły zakładał: wychowanie w duchu narodowym, równość wszystkich uczniów bez względu na pochodzenie i pozycje rodziców oraz dbanie o wysoki poziom kształcenia. Towarzystwo podjęło różne akcje, aby zdobyć fundusze na rozwój Szkoły. Jako pierwszy fundusze na rzecz Szkoły przekazał Jan Ledóchowski (29 tys. franków). Datki indywidualne i zbiorowe z Polski oraz z francuskich środowisk polonijnych przyczyniły się do poprawy sytuacji materialnej towarzystwa. Szkołę przeniesiono w okolice Panteonu. Inauguracja odbyła się 29 listopada 1843 roku, w trzynastą rocznicę wybuchu powstania listopadowego. Dyrektorem został Ksawery Bronikowski, wiceprezydent Warszawy z czasów powstania. Początkowo uczniowie realizowali program szkoły francuskiej, z dodatkowymi zajęciami z języka polskiego i historii Polski. Uczniowie nosili mundurki, które były kopią munduru warszawskiej gwardii narodowej z okresu powstania listopadowego z grelikami,z Orłem i Pogonią oraz specjalne rogatywki.W 1844 roku Szkołę przeniesiono do podparyskiej dzielnicy Batignolles, przy Boulevard Batignolles 56. Rozpoczął się najchlubniejszy rozdział dziejów Szkoły, zwanej odtąd Batiniolską, obejmujący lata pięćdziesiąte i sześćdziesiąte XIX wieku. Po wykupieniu budynków w 1852 roku i przeprowadzeniu prac, w Szkole zorganizowano 12 sal lekcyjnych, refektarz, przychodnię lekarska, laboratoria, salę gimnastyczną, mieszkania dla nauczycieli internat. Wygospodarowano również pomieszczenia dla dużej, bo liczącej ponad 20 000 tomów, biblioteki (stan z 1865 roku), przy której otwarto czytelnię publiczną, gromadzącą zbiory i archiwa emigracyjne, m.in. Joachima Lelewela. W szczytowym okresie liczba uczniów wzrosła nawet do 300, kadra nauczycielska liczyła wówczas 36 osób. Szkoła cieszyła się bardzo dobrą opinią w środowisku francuskim, uczniowie osiągali wysokie wyniki w liceach francuskich.Noé Gruss napisał: „połowa z nich uczęszczała do Liceum Bonapartegoi uzyskała 237 nagród i 817 wyróżnień”. W latach 1847-1853 na 50 uczniów, którzy opuścili Szkołę Polską studia wyższe wybrało 27. Rozwój Szkoły, wybitni ludzie nią kierujący, wysoki poziom nauczania spowodowały, że w 1865 roku Napoleon III uznał szkołę za instytucję użyteczności publicznej. W dokumentach Szkoły odnotowano następujące wypowiedzi: „Kto szkołę zechce nadal uważać tylko za dom przytułku niech do niej dobrowolnie nie wraca, bo rad nie rad, mimowolnie i ze wstydem ustąpić z niej będzie musiał – inny, godniejszy, jeden z dwudziestu oczekujących, miejsce jego zajmie”. Ze szkołą związanych było wielu wybitnych Polaków, m.in.: Adam Mickiewicz, Joachim Lelewel, gen. Józef Dwernicki, Józef Ignacy Kraszewski, Ludwik Mierosławski, Alojzy Biernacki (były minister finansów Królestwa Kongresowego) oraz hrabia Ksawery Branicki. Prawdziwym mężem opatrznościowym szkoły był Seweryn Gałęzowski -wybitny lekarz, społecznik, profesor Uniwersytetu Wileńskiego, były uczestnik powstania listopadowego, odznaczony Złotym Krzyżem Virtuti Militari. Przez 25 lat był prezesem Rady Szkoły, dbał o odpowiednio wykwalifikowaną kadrę polskąi francuską. Zawsze szukał ludzi ciekawych, kompetentnych, piszących podręczniki szkolne, zajmujących się nauką, znających języki, jak historyk literatury polskiej Julian Klaczko, czy znawca języków starożytnych i języka francuskiego profesor Hitier. Sewerynowi Gałęzowskiemu Szkoła zawdzięczała rozwój, a potem przetrwanie. Po 1870 roku (w trudnych czasach) Gałęzowski podjął decyzję o sprzedaży budynków przy Batignolles i wykupieniu posesji na Lamandé 13 -15. Wydarzenia końca XIX i początku XX wieku – wojna z Prusami w latach 1870 – 1871, Komuna Paryska, okres I wojny światowej, wygasanie „starej emigracji” – sprawiły, że Szkoła stanęła przed poważnymi trudnościami i problemami finansowymi, które w efekcie doprowadziły do jej zamknięcia w 1922 roku.Początkowo placówka zamieniona została na bursę dla studentów i młodych naukowców. Jednak kilka lat później, z inicjatywy księdza Franciszka Cegiełki, w roku 1939, powstało Gimnazjum i Liceum im. Cypriana Kamila Norwida, kontynuujące założenia wcześniejszej Szkoły Polskiej. Początkowo zajęcia odbywały się przy ulicy Fleurus, koło Ogrodu Luksemburskiego a od 1 kwietnia 1940 roku przy ulicy Suger 13, blisko Odeonu. Szkoła miała charakter koedukacyjny. Między 5 a 8 czerwca odbyły się egzaminy maturalne, lecz zajęcie Paryża przez Niemców oznaczało nieuchronne rozwiązanie Szkoły.Już w sierpniu 1940 roku podjęto decyzję o założeniu nowej placówki, w strefie nieokupowanej przez Niemców. 18 października 1940 roku w Hotelu du Parc w Villard de Lans odbyła się inauguracja liceum, nawiązującego do Liceum Paryskiego. Nowa Szkoła zachowała część kadry i około 30 byłych uczniów. Rok 1946 uważa się za ostateczny termin zamknięcia tej Szkoły.Uczniowie i nauczyciele Szkoły Polskiej brali udział w powstaniu styczniowym, w wojnie 1871 roku i w Komunie Paryskiej. Upamiętniają to tablice umieszczone na murze na dziedzińcu szkoły. Wejście do Szkoły zdobi brama z orłem w koronie Lamandé poprzedzają Polskie Kursy Maturalne, zorganizowanew Houilles, na przedmieściu paryskim. Na podstawie umowy kulturalnej polsko – francuskiej z 1947 roku, uzyskaniu od Akademii Paryskiej déclaration d`ouverture powstało Liceum Polskie, uznane za école libre, prowadzące nauczanie według ustawy z 1850 roku. Dużą wagę przykładano w nim do nauki języka polskiego. Po roku 1956 liceum odnotowało spadek liczby kandydatów. Nieopłacalne stało się utrzymywanie szkoły, stąd decyzja w roku 1963. o zamknięciu placówki na kilka lat. Do kraju wywieziono akta szkoły villardowskiej i Liceum Polskiego.Pod koniec 1989 r., do szkoły zostało przyjętych ponad 140 uczniów, otwarto dla nich nowe klasy. W 1992 roku Szkoła Polska uroczyście obchodziła 150-lecie powstania. Z tej okazji, patronem Szkoły został Adam Mickiewicz.Od 1999, zmieniła się nazwa Szkoły na Zespół Szkół przy Ambasadzie RP w Paryżu. W roku 2007 r. zorganizowano uroczyste obchody dla uczczenia 165-tej rocznicy istnienia Szkoły Polskiej w Paryżu. Od 2010r. zaznacza się dalszy, szybki rozwój Szkoły (Szkolny Punkt Konsultacyjny) we wszystkich dziedzinach jej działalności. Począwszy od 2011r. Szkoła zajmuje wszystkie budynki znajdujące się pod numerami 11 –15, ulicy Lamandé. W tym samym roku w Szkole przeprowadzone zostały gruntowne prace remontowe. Powstały m.in. nowe sale lekcyjne, czytelnia, sala-aula z tablicą interaktywną, przeniesiono w inne miejsce bibliotekę i powiększono pokój nauczycielski. W 2012 r. Szkoła obchodziła bardzo uroczyście swoją 170. rocznicę powstania. Szkoła posiada swój oddział, przy Parafii św. Genowefy, znajdujący się w dzielnicy Exelmans , który jest jej statutową częścią.W programie uzupełniającym, lekcje z edukacji wczesnoszkolnej, języka polskiego, wiedzy o Polsce oraz dodatkowo z religii prowadzone są przez wysoce wykwalifikowaną kadrę nauczycielską wykształconą w Polsce. Nauczyciele uczestniczą systematycznie w wielu formach doskonalenia zawodowego organizowanych w Polsce , na miejscu oraz w systemie online.Szkoła nasza posiada także pokoje gościnne. Więcej informacji na www.paryz.orpeg.pl.

Źródło: Szkoła Polska im. Adama Mickiewicza w Paryżu- Ecole polonaise de Paris

Skip to content